Denizciliğin
her alanında çalışan ve her çeşit gemide kaptanlık yapan Türk kadın denizciler,
şimdi de kruvaziyer gemilerinde dümenin başına geçiyor. Halen bir elin
parmakları kadar olsa da, sayıları giderek artan kadın kaptanlar, dünyanın en
büyük ve en lüks yolcu gemilerini okyanuslarda yüzdürüyor.
Merkezi
Florida’da bulunan, dünyanın en lüks gemilerine sahip Virgin Voyages’te 3rd (third)
Officer (Zabit) olarak görev yapan Kaptan Hande İpek Yamanel, Dokuz Eylül
Üniversitesi (DEÜ) Denizcilik Fakültesi mezunu. Yolcu gemisine çıkan ilk iki
Türk kadın kaptandan biri olan Yamanel, “Kruvaziyer sektöründe sayımız giderek
artıyor. Umarım genç denizcilere güzel bir örnek oluruz” diyor.
Royal
Caribbean Grubu’na ait Celebrity Cruises’de 1st (First) Officer olan Kaptan
İrem Düzdaban, kimyasal tankerlerde çalıştıktan sonra geçen yıl kruvaziyer
sektörüne adım attı. Yine DEÜ Denizcilik Fakültesi Mezunu olan Düzdaban, “Türk
kadını çok yetenekli. Diğer gemilerde gördüğünüz sarışın, renkli gözlü, havalı
kaptanlardan hiçbir eksiğimiz yok” şeklinde konuşuyor.
Her
iki kadın kaptan ile bir araya gelen İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi
Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztürk, “Kendileriyle seyahate çıktığımız
kruvaziyer yolculuklarında tanıştık. Gerçekten çok önemli bir şey yapıyorlar. Koskoca
gemileri limana yanaştırıp, limandan kaldırıyorlar. En zor vardiya olan 4 -8
vardiyasında görev yapıyorlar. Dünya denizlerinde ülkemizin elçileri oluyorlar.
Bu genç kadın kaptanlarımız bana göre çağımızın Sadun Boroları, Halikarnas
Balıkçıları. Yaptıkları işle, yaptıkları paylaşımlarla birçok gence örnek
oluyorlar. Onlarla gurur duyuyoruz” dedi.
VİDEO İLE DAVET
Kapt.
Hande İpek Yamanel, “Beni babam denizciliğe yönlendirdi. Stajımı konteyner
gemilerinde yaptım. Çalışmaya konteyner gemilerinde başladım. Pandemide herkes
evlerine kapanırken, biz açık denizlerde çalışmaya devam ettik. Daha önce kruvaziyer
gemileriyle ilgili bilgim yoktu. Yük gemisinden ayrıldıktan sonra karada
çalışmaya karar vermişken, kruvaziyer firmalarına başvurdum. Dönüş
yapmayacaklar diye düşünüyordum. Başvurudan üç ay sonra haber geldi. Görüşmelerden
sonra 2021’de işe başladım. 2.5 yıldır kruvaziyer gemilerinde çalışıyorum.
Bizden önce kadın zabit yoktu yolcu gemilerinde. Yolu açmış olduk. İrem’i de bu
sektöre davet ettim. Bizden sonra kadın kaptan da kadın başmühendis de artmaya
başladı” dedi.
Kruvaziyer
gemilerinin bambaşka bir dünya olduğuna değinen Yamanel, yük gemisinde 20 kişi
ile çalışırken, yolcu gemilerinde 5 bin kişinin sorumluluğunu taşıdıklarını
belirtiyor. Açtıkları pencereden yeni insanların girmesini arzuladıklarını
vurgulayan Yamanel, şunları söylüyor: “Linkedln’de işyerimizi güncelleyince
sorular gelmeye başladı. Okuyanlar, mezunlar, kadınlar, erkekler bizi soru
yağmuruna tuttu. Birilerine nasıl yardımcı olabiliriz diye düşündük. Kruvaziyer
gemilerindeki iş imkanlarını anlatmaya çalıştık. Tatildeyken İrem sordu, ben
yanıt verdim. Çektiğimiz videoyu sosyal medyada paylaştık. Videomuzu çok kişi
izledi. Denizcilik sektörü çok büyük yelpaze. Lise öğrencilerinden yazan çok oluyor.
“Abla ben seni görüyorum. Örnek alıyorum” diyorlar. “Ben de üniversitede bu
bölümü yazacağım, teşekkür ederim” dedikleri zaman, inanılmaz şekilde mutlu
oluyorum ve “Ben teşekkür ediyorum” diyorum. “Bir şeyler değişiyor, bize yol
açılıyor” diye düşünmeleri çok güzel. Umarım gençlere güzel örnek oluruz”.
Denizcilikte,
“Sen kadınsın, dur bakalım” yaklaşımının hep önlerinde engel olduğunu dile
getiren Yamanel, “Genç denizciler kendilerinin başkalarına frenlemesine izin
vermesinler. Denizcilik çok hızlı gelişen bir sektör. İngilizcenin dışında
İtalyanca, İspanyolca öğrenebilirler” diyor.
Yamanel,
sektörde maaşın şirketlere göre değiştiğini, 4 bin dolardan 7 bin dolara kadar
farklılaşan bir ücret yelpazesi olduğunu belirtiyor.
GÖZÜNÜZDE BÜYÜTMEYİN
Kariyerine
deniz taşımacılığının en zor alanlarından olan kimyasal tankerlerde çalışarak
başlayan Kaptan İrem Düzdaban, “Zoru başarmayı severim. Tabuları yıkmak adına
yeri geldiği zaman en ağır yükü sırtlandık. Kuzey denizlerinde seyreden bir tankerde
çalışmak hiç kolay değildi. Bir de erkek egemen bir dünyada kadından emir
almaktan hoşlanmayan bir personel var” diye konuşuyor.
Kruvaziyer
sektöründe çalışmak için CV’sini gönderip gözünü kapadığını belirten Düzdaban,
“Üç kruvaziyer operatörüne başvurdum. Üçü de dönüş yaptılar. Tankerden indikten
7,5 ay sonra kruvaziyer gemisine bindim. Dışarıdan pembe gibi görünüyor ama çok
zor bir sektör. Fakat yapamayacağımız bir iş değildi. Bildiklerimizi unutup
birçok şeyi yeniden öğrendik. Bu gemilerde son teknoloji var. Çok yönlü bir
insan olmanız, sürekli yeni şeyler öğrenmeniz gerekiyor. Denizcilik dinamik ama
kruvaziyer sektörü çok daha dinamik. Aynı gemiye gitseniz bile sürekli bir
şeyler değişiyor. Zorlandığımız oluyor ama mutlu olduğumuz şeyler daha çok”
diyor.
İşe
girişle ilgili tüyo veren Düzdaban, “İnsanlar birinin ismini öne koyarak işe
girdiğimizi sanıyorlar. “Sen kimi tanıyordun?” diye yazan da var. Kimseyi
tanımadığımıza kimseyi inandıramıyoruz. Önemli olan CV’nizin dolu olması”
şeklinde konuşuyor.
Kaptan
İrem Düzdaban, gençlere şu önerilerde bulunuyor: “Yurtdışında bir firmada
çalışmayı gözünüzde büyütmeyin. Fark edilmek çok güzel. İnsanı mutlu ediyor.
Türk kadını, Türk insanı yetenekli. Hiçbir eksiğimiz yok, diğer gemilerde
gördüğünüz sarışın, renkli gözlü, havalı officerden. Risk almak lazım. En büyük
hayalim gençlerin “İrem diye biri var. O bize yardım eder” diyecekleri bir
konuma gelmek”.
