Bu ay beşincisi
düzenlenen Borsa Meydanı’nda Sektörler Konuşuyor toplantılarında baharat
sektörü mercek altına alındı. 26 Mayıs Perşembe günü online gerçekleşen, “Türkiye’nin
Baharat Yolu” başlıklı toplantıya; Ambalajlı Baharat Üreticileri Derneği
Başkanı Aydın Acun, Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof.
Dr. Nurullah Okumuş, Bitkisel Üretim Genel Müdürü Dr. Mehmet Hasdemir, Odessa
Baharat Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Tevfik Dayan, Gaziantep Üniversitesi
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nazım Şekeroğlu, İSTİB Meclis Üyesi Emin Demirci, Yemek
Yazarı ve TV Programcısı Elif Korkmazel, İSTİB Bal ve Baharat Komitesi Başkan
Yardımcısı Atilla Rua ve İSTİB Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Beşir Kılıç konuşmacı olarak katıldı.
Güvenilir Ürün Platformu Başkanı Celal Toprak’ın moderatörlüğünde yapılan toplantının açılış konuşmasını yapan İstanbul Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kopuz konuşmasında baharatın Türkiye için önemine dikkat çekerek, “Gelişme için sektörün her paydaşına önemli görevler düşüyor. Öncelikle tarımsal planlama ve doğru ürün seçimine dikkat etmemiz gerekiyor. Daha sonra üretimde eğitim ve teknoloji kullanımı, tohum ıslahı, standardizasyon, kalite, süreklilik konularına yoğunlaşmalıyız. Son aşamada da dünyada “Türk Baharatı” algısını yerleştirmek için girişimlerde bulunmalıyız” dedi.
Ambalajlı
Baharat Üreticileri Derneği Başkanı Aydın Acun, yaptığı konuşmada baharatta dış
ticaretin gelişmesinin yolunun uluslararası bilinirlikten geçtiğini belirterek,
şöyle konuştu, “Bilinirlik marka ile mümkün. Sektörün hacmi uluslararası
marka oluşturmamıza yetecek seviyede değil. Bu nedenle öncelikle talebe uygun
standartlarda ve yüksek kalitede tarımsal üretimi gerçekleştirmemiz gerekiyor.
Bunun ilk adımı da destek ve teşviklerin uzun vadeli olarak açıklanmasıdır.”
Üniversite
olarak bir tıbbi aromatik bitkiler borsası girişimi yürüttüklerini belirten Afyonkarahisar
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nurullah Okumuş, sektörün
gelişimi için bu borsanın gerekliliğine dikkat çekti. Okumuş, “Borsa,
klasifikasyon, standardizasyon, kalite, kontrol, markalaşma ve ticarileştirme
süreçlerinin gerçekleşmesi için gereken altyapıyı oluşturacak. Bu nedenle
kuruluşu için çaba sarf ediyoruz. Üniversitemizin yanında devletimiz, yerel
yönetim, Afyonkarahisar Ticaret Borsası ve son olarak da İstanbul Ticaret
Borsası bu oluşum için çalışıyor” şeklinde konuştu.
Bitkisel Üretim
Genel Müdürü Dr. Mehmet Hasdemir, tıbbi aromatik bitkiler ve baharatla ilgili
Türkiye’nin büyük bir potansiyele sahip olduğunu belirterek, “Bu potansiyeli
değerlendirmek amacıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı olarak Itrî ve Tıbbi Bitkiler
ile Boya Bitkileri Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi’ni başlattık.
Amacımız, bu tür bitkilerin yetiştiriciliğinin geliştirilmesi, üretimin iç ve
dış talebe göre artırılması, doğal ve biyolojik kaynakların korunması ve
sürdürülebilirliği, kırsal kalkınmanın sağlanmasıdır. Uluslararası piyasaların
istediği kalite ve miktarda üretimin geliştirilmesinin de bulunduğu
hedeflerimize ulaşmak için çalışmalarımız sürüyor. Demonstrasyon, eğitim ve
kümelenme çalışmaları yürütüyoruz. Konuyla ilgili fizibilite raporları ve
yatırımcı rehberleri yayınlandı” dedi.
Odessa Baharat
Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Tevfik Dayan da konuşmasında baharat ve
kırmızıbiber üretimiyle ilgili sorunlara dikkat çekerek, “Üretimdeki
problemlerimizin başında mevsimlik tarım işçiliğinin sorunlarının yansıması
var. Bu sorun biber ekiminin avantajını kaybetmesine yol açıyor. Ayrıca biberin
sulak arazi istemesi, iklim değişikliği de önemli sorunlar. Tohum ıslahı
çalışmalarının yavaş yürümesi, endüstriyelleşme için gerekli ARGE
yatırımlarının yüksekliği de devlet desteğinin gereğini gündeme getiriyor”
şeklinde konuştu.
Gaziantep Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nazım Şekeroğlu, yaptığı konuşmada, Tarım ve Orman Bakanlığı Baharat Alt Komisyonu’nun Baharat Tebliği için yaptığı çalışmaları özetleyerek, “Bu konudaki çalışmalar uzun sürdü ama sonuçları iyi oldu. Ancak yapılması gereken çok iş var. Örneğin aromatik bitkiler, çay ve uçucu yağ tebliğlerinin de çalışılması gerekiyor. Ayrıca bilimsel çalışmaların sektör ihtiyaçlarına uyumlu olması için atılması gereken adımlar da var” dedi.
İSTİB Meclis
Üyesi Emin Demirci, sektörün en önemli sorunlarından birinin denetim sürecinde
yaşananlar olduğunu belirterek, “Laboratuvar ölçüm limitlerinin farklılığı,
tebliğin yoruma açık olması, denetimlerin üretim sürecini ve sektörün tamamını
kapsamaması, özellikle ithal ürünlerde uluslararası Kodeks Alimentarius gıda
standartlarının uygulanmaması gibi nedenlerle, işini doğru yapan firmalar zarar
görmekte ve haksız rekabetle karşı karşıya kalmakta. Bu sorunların yaşanmaması
için cezai uygulama yönetmelikleri oluşturulmalı ve konuyla ilgili bir danışma
kurulu oluşturulmalı” şeklinde konuştu.
Yemek Yazarı ve
TV Programcısı, Şef Elif Korkmazel ise Türk baharatı algısının tüm dünyada
oluşturulması için uluslararası Türk şeflerle işbirliği yapılmasının faydalı
olabileceğini belirterek, “Markalaşma için şeflerle işbirliği içinde hareket
edilirse küresel bir başarı daha hızlı bir biçimde elde edilir” dedi.
İSTİB Bal ve
Baharat Komitesi Başkan Yardımcısı Atilla Rua da sektörel sorunların çözümünde
her paydaşın bağımsız ve birbirinden habersiz çalışmalar yürüttüğüne dikkat
çekerek, “Her kurum, her paydaş önemli çalışmalar yapıyor, önemli adımlar
atıyor. Ancak bu çalışmalar koordinasyondan yoksun olduğu için ve bilgi
paylaşımı gerçekleşmediğinden sonuç alınamıyor. Bu nedenle paydaşların ortak
hareket etmesi çok önemli” şeklinde konuştu.
Toplantının kapanış konuşmasını gerçekleştiren İstanbul Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Beşir Kılıç, toplantının verimli geçtiğini belirterek, “Bugün bu toplantıda sektör çok güçlü bir şekilde temsil edildi ve çok önemli konular ele alındı. Bu nedenle ben bu toplantının çok faydalı olacağına inanıyorum. Gıda sektörü temsilcileri hem dernek hem oda ve borsa gibi oluşumlardaki faaliyetlere daha aktif bir biçimde katılmalı. Çünkü bu platformlar bizlerin sorunlarının çözümü için var” dedi.