İngiltere’nin güney batısında yer alan Cornwall’da bundan
160 yıl önce madencilik yapılan arazi, günümüzde Eden Projesi olarak yeni nesil
ekoturizm modeline dönüştü. Bu model şimdi de dünyanın çeşitli yerlerine
yayılıyor.
Kerem Köfteoğlu -- Bir dönem yoğun madencilik yapılan
Cornwall’da doğan, günümüzde yoluna bir tropikal cennet olarak devam eden Eden
Projesi’nin planını 1996 yılında Tim Smit, tasarımını ise Nicholas Grimshaw
yaptı.
Eden Projesi dönüştürülebilir atıklardan 83 bin ton toprak
yapılarak oluşturuldu, kapılarını da 17 Mart 2001’de halka açtı. Eden Projesi’nde
dünyanın çeşitli ülkelerinden toplanan tam 3 bin 385 türe ait 97 bin 400 bitki
bulunuyor. Proje temelde eskiden maden ocağı olarak kullanılan arazileri ıslah
ederek, burada bio çeşitliliği artırıp, daha yeşil alanlar yaratarak doğayı
korumayı amaçlıyor.
Projeyle, kentsel gelişmelerin ilerletilmesi, geri dönüşümün
hızlandırılması konusundaki bilgi birikimi ve deneyimlerin paylaşılarak çevre
koruma konusunda farkındalık yaratılmak isteniyor. Konuyla ilgili ülke ve
toplumların birlikte çalışmasını hedefleyen Eden Proje’sinde; kubbeler seralar,
eğitim alanları, gezi rotaları ve konser-gösteri alanı gibi çeşitli
aktiviteleri içeren bölümler var. Kubbeler doğadan, arıların bal peteklerinden
ilham alınarak tasarlanmış. Aynı zamanda her bir altıgende üç katman ETFE, yani
esnek, geri dönüştürülebilir plastik materyal yer alıyor. Tüm bunlar Eden’de
gündüz sıcaklığı içeride tutulurken, gece dışarıya bırakılabiliyor.
Türünün ilk örneği olan Eden Projesi, temiz hava, temiz su,
verimli toprak, zengin biyoçeşitlilik, istikrarlı bir iklim, arazi ıslahı ve
harika bir geri dönüşüm sağlayan önemli bir girişim oldu. Doğayla başbaşa zaman
geçirmek isteyen gezginler için de birçok cazibeye sahip olan Eden Projesi, yılda
ortalama 1 milyon turist çekerek şimdiye kadar bölge ekonomisine 2 milyar
sterlin (yaklaşık 2.5 milyar dolar) katkı sağladı. Rüştünü ispat eden Eden
Projesi modeli şimdi de hem İngiltere’nin başka bölgeleri hem de dünyanın bazı ülkelerine yayılarak
büyüyor.
‘Cennet’ler Çoğalıyor
Yeni kurulan veya yapım aşamasında olan diğer Eden
Projelerine baktığımızda, İngiltere’nin turist çeken Lancashire kentindeki Morecambe
bölgesinde, Çin’in Çin'in Shandong eyaletindeki Qingdao kentinde, yine Çin’in
Jizhou’daki eski kireç ocağında, Kolombiya'nın Meta bölgesinde, İskoçya’nın Dundee
kentinde, Avustralya'da Anglesea adıyla Alcoa Victoria’sındaki eski kömür
madeni sahasında, İrlanda’nın kuzeyindeki Derry kentinde Foyle Nehri kıyısında,
Kosta Rika'nın Pasifik kıyısındaki Nicoya Yarımadası'nda, Yeni Zelanda
Christchurch'te Aotearoa projesi adıyla, Portland Adası'nın altındaki eski
altın madeninde, Londra'da Canary Wharf projesini görüyoruz.
Söz konusu projelerin hem yeni iş imkanı yaratıp hem de
bölge ekonomilerine katkı sağlıyor. Bu durumu devam eden Eden Project Anglesea'da
incelediğimizde bu projenin 1.300'den fazla yeni iş yaratması, yılda 750 bin
ziyaretçi ağırlaması ve ilk yıllarda bölge ekonomisine 350 milyon dolarlık bir
katkı sağlamasının beklendiğini görüyoruz.
Ayrıntı bilgi için: https://www.edenproject.com/
