Oksijen Gazetesi’nin haberine göre, yeme
içme sektörü 2019 yılında 135 milyar lira ciro elde etti. Ancak salgın
başladıktan sonra gelir üçte bir oranında azaldı. İşletmeler karantina
kapsamında kapandı, müşteri
kabul edemez hale geldi. Yeme içme sektörünü içine düştüğü dar boğazdan
kurtarmak için, hükümet geçen hafta bir dizi önlem paketi açıkladı. 2019 cirosu
3 milyon lira ve altı olan işletmelere destek kararı aldı. Cirosu 2020’de yüzde
50 ve daha fazla azalan bu işletmelere, 2 bin liradan az, 4 bin liradan fazla
olmamak üzere gelir kaybının yüzde 3’ü kadar ödeme yapılacağını açıkladı. “Tehlike
kapıda 35 bin işletme kapanabilir”
“35 Bin işletme kepenk indirecek”
Turizm Restoran Yatırımcıları
Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Başkanı
Kaya Demirer, paketin iyi niyetli olmasına
karşın yeterli olmayacağını söylüyor: “Yeme içme sektöründe 100 binden
fazla işletme var. Bir işletmede ortalama 20 kişi çalışıyor ve yaklaşık 2 milyon kişi bu sektörde istihdam ediliyor. Pandemide
ciromuz 45 milyar liraya düştü. Kaybımız 90 milyar lira. Açıklanan paket küçük
işletmelerin işine yarar ancak büyük işletmeler de zor durumda. Biz kaybımızın
yüzde 25’i kadar yaklaşık 20 milyar lira destek istiyoruz. Açılış sonrası işletmelerin
ciro kayıpları dikkate alınarak muhtasar, vergi, SGK primlerinin 6 ay süreyle
alınmamasını istiyoruz.
Hesaplarımıza göre bu da 25 milyar lira tutuyor. İkisi
birlikte 45 milyar lira ve eğer bu destek sağlanmazsa devletin uzun vadede
zararı daha çok olacak. Yaklaşık 35 bin işletme kepenk indirecek 700 bin kişi
de işsiz kalacak
“İşletmeler çıkmaza girdi Beyoğlu İmroz bile kapandı”
Beyoğlu’nda da mekanlar 11 aydır kapalı. Beyoğlu Eğlence Yerleri Derneği Başkanı Aydın Ali Kalaycı, binlerce mekanın havlu attığını, haklarında icra takiplerinin başladığını söyledi. Kalaycı, işletmelerin resmi kapanış yapmak için bile paralarının olmadığını söyledi: “Mekan sahiplerinde para yok ki gidip vergi borcunu kapatıp, dükkanını resmi olarak kapatsın. Muhtarlıklarda 3 bin mekan için icra talebi ve kira ihtarnamesi birikti. Çünkü resmi makbuz mekanlara gönderiliyor ama işletme kapalı olunca mecburen muhtarlıklara teslim ediliyor. Özellikle kira alamayan mülk sahipleri icra işlemi yapıyor.
Hatta bu yüzden Beyoğlu’nun en önemli mekanlarından İmroz kapanmak zorunda kaldı. Masa, sandalye ve buzdolaplarını yok pahasına hurdacılar alıyor. Pandemi bittiğinde birçok kişinin işletmesini açmaya gücü kalmayacak. Binlerce kişi işsiz kalacağı gibi tedarikçiler de zarar görecek.” Kalaycı, birçok mekanın borcuna karşı devretmek istediğini ama alıcı çıkmadığını söylüyor. Önceden milyonları bulan hava parasının ise telaffuz bile edilmediğine dikkat çekiyor.
“HES kodu ile lokantalar açılsın, müşteri gelsin”
Türkiye Lokantacılar Federasyon Başkan
Yardımcısı Sayıt Karabağlı ise yaşanan soruna çözüm
öneriyor: “Nasıl ki, AVM’lere HES kodu ile giriş yapılıyor, biz de aynı şekilde
müşteri alalım. Bir masaya en fazla iki müşteri oturabilsin, hatta biz tek
müşteriye de razıyız. Bu destek can suyu olacaktır.
Bizim amacımız
cirolarımızın yarısını yakalayabilmek. Tek masa tek müşteri bile olabilir. Kurallar
konulur ve bunlara uyulur. Sektör olarak, ‘kazancı
boş ver, kapamayalım’ noktasındayız.”