Yıllardır kuru domates üretiminde adeta üs olan
Torbalı’da halkta artık kuru domatesi sofrasından eksik etmiyor. İlçede yetişen
ve güneşte doğal yollarla kurutulan domatesler 60’ın üzerinde ülkeye ihraç
edilirken, bu üründen yapılan domates sosu ise meşhur İtalyan pizzasının ana
malzemesini oluşturuyor. On yıllardır ilçede çiftçilerin doğal yöntemler ile
güneşte kurutup ihraç ettiği Torbalı Kuru Domatesini, 2000’li yılların
başlarında fabrikalaşmanın başlaması ile Torbalı Kuru Domatesi endüstriyel
üretim zincirine dahil oldu.
Nisan ayında ekimi yapılan domates Temmuz ayında hasat edilmesiyle
yeni bir heyecana sahne oluyor. Tarlalardan toplanan domatesler, kurutulup
başka bir ürüne dönüşeceği geniş ovalara kamyonlarla getiriliyor. Sabahın ilk
ışıkları ile mesaiye başlayan işçiler, domatesleri tek tek ikiye keserek, güneş
ışığı, nem ve rüzgarın etkisiyle kuruması için beyaz örtünün üzerine seriyor.
Üzerine talebe göre kükürt veya tuz serpilen domatesler, yaklaşık 1 haftada
kuruyarak paketlenmek üzere fabrikalara gönderiliyor. İhraç olan Torbalı Kuru
Domatesi artık yerli halktan da talep görüyor. Daha çok meze olarak sofralarda
kullanılan Torbalı Kuru Domatesi pazarlarda ve marketlerde de yerini almış
bulunmakta.
Alternatif
bir ürün
Türkiye'nin kurutulmuş domates ihracatının yüzde 95'ini
karşılayan bölgede paketlenen ürünlerin başta Avrupa ülkeleri olmak üzere ABD
ve Japonya'nın da aralarında bulunduğu 60'ın üzerinde ülkeye ihraç edildiğini
ifade eden Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun, “Torbalı ovasında
400 bin tondan fazla domates üretiliyor. Eskiden alternatif ürün elde edilemediği
için domatesler tarlada kalabiliyordu. Artık domatesler kurutulduğu için
tarlalarda kalmıyor. Bu güneş açısı, nem oranı ve rüzgar Türkiye'de hiçbir
yerde yok. Bu ovada yetişen domates, yine bu ovada kuruyor ve buradaki
fabrikalarda işleniyor. Bu da Torbalı'nın bu alandaki önemli bir özelliği”
dedi.
Kurutulmuş domateslerin 3,5 avroya kadar ihraç
edilebildiğini söyleyen Olgun, “Üretici 30-40 kuruşa domates satıyor. Biz bunu
işleyip yeni bir ürün haline getirdiğimiz için domates değer kazanıyor.
Kurutulmuş domatesin kullanım alanları, ülkelerin tüketim alışkanlıklarına göre
farklılık gösteriyor. İtalyanlar meşhur pizzalarında domates sosunu bu
domateslerden yapıyorlar. ABD'de hamburgerciler hamburgerlerinde sos olarak bu
domatesi kullanıyor” diye konuştu.
İtalyanlar organik domatesi tercih ediyor
İtalyanların Torbalı ovalarında üretilip organik olarak
kurutulan domatesi çok sevdiğini söyleyen Olgun, “Kurutulmuş domates, pizza
malzemesi olarak kullanılıyor. İtalya'da meşhur pizzacılarda organik domates
soslu pizza olarak satılıyor. İtalyanlar organik domatesi tercih ediyor.
Türkiye'den giden domatesler çok ilgi görüyor” dedi. Torbalı halkının da artık
Torbalı Kuru Domatesine talep ettiğini ifade eden Olgun “Torbalı’nın kuru
domates de kat ettiği yolu gören hemşerilerimiz zamanla bu alternatif ürüne
daha da talep göstermeye başladı. Bu talebi gören hem pazarcı esnafımız hem de
market işletmelerimiz bu ürüne tezgah ya da reyonlarında yer vermeye başladı.”
diyerek sözlerine son verdi.