Tarım ve Orman Bakanlığı üniversitelere gönderdiği bir yazı
ile ülkemiz tarımında kullanılan 41 adet pestisit etken maddesinin kullanımdan
kaldırılmasının gerekip gerekmediği hakkında görüş istedi.
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği ve Avrupa Pestisit
Eylem Ağı tarafından yürütülmekte olan Zehirsiz Sofralar Projesi kapsamında bir
araya gelen 100’ü aşkın sivil kuruluş ve inisiyatifin oluşturduğu Zehirsiz
Sofralar Sivil Toplum Ağı, Kasım 2019’da Zehirsiz Kampanya’yı başlatmış;
pestisitlerin zararlarına dikkat çekerek, Türkiye’de kademeli olarak
azaltılarak yasaklanmasını ve doğa dostu üretim yapan çiftçilerin kullandığı
yöntemlerinin yaygınlaştırılmasını talep etmişti.
Avrupa Birliği tarafından Sivil Toplum Diyaloğu Programı
kapsamında desteklenen proje kapsamında oluşturulan Zehirsiz Sofralar Sivil
Toplum Ağı, bakanlığın üniversitelere gönderdiği listede yer alan pestisitlerin
insan, doğal hayattaki diğer canlıların sağlığı ve çevresel toksisite açısından
ne gibi zararlara yol açtığını araştırdı. Proje danışmanlarından Dr. Bülent
Şık’ın, Ağ adına yaptığı araştırma,
41 etken maddenin hem insan hem de diğer canlılar için ölümcül tehlikeler
barındırdığını ortaya koyuyor.
·
8 Etken madde ölümcül: Bakanlığın listesindeki
41 etken maddeden 8'i solunduğunda ölümcül etki gösteriyor.
·
12 Madde kanser tehlikesi taşıyor: 41
pestisit etken maddesinin 7'si muhtemel, 5'i olası karsinojenik. Karsinojenik
maddeler solunduğunda, ağız yoluyla alındığında veya deriye nüfuz ettiğinde
kanser oluşumuna neden olabiliyor.
·
19 Madde çocuklar için çok tehlikeli: 5'i
şüpheli olmak üzere, 19 etken madde hormonal sistem bozucu özellik taşıyor. İnsan
ve hayvan bedeninin birçok işlevini hormon sistemi düzenlediği için, hormonal
sistem bozucu pestisitler vücudu pek çok açıdan etkiliyor. Bu etkilerden
bazıları: Hormonla ilişkili kanser türleri (prostat, testis, meme), metabolizma
bozuklukları (obezite, diyabet), üreme fonksiyonu bozuklukları (doğurganlığın
azalması, çocuklarda cinsiyet gelişim bozukluğu, örneğin erken ergenlik), kalp
ve damar hastalıkları, zihin ve davranış bozuklukları. Hormonal sistem bozucu
pestisitler, özellikle çocuklar ve anne karnındaki bebekler için daha
tehlikeli.
·
13 Madde beyne zarar veriyor: 4'ü şüpheli
olmak üzere, 13 etken madde nörolojik gelişime zarar veren özellikte.
Hiperaktivite, davranış bozuklukları, düşük IQ, yol açtığı zararlardan
bazıları.
·
26 Madde üreme sistemini bozuyor: 9'u
şüpheli olmak üzere, 26 etken madde üreme sistemi için zararlı niteliğe sahip.
Bunlar, üreme sistemine toksik etkiler gösteren, üreme fonksiyon ve
kapasitesini azaltan, doğurganlığa veya doğmamış çocuğa zarar verebilen
maddelerdir.
·
Çiftçiler tehlikede: 13 etken madde
çiftçiler ve tarım işçileri için çok zararlı.
·
Ekosisteme zarar veriyor: 10 etken madde
arılar, 10 etken madde faydalı böcekler, 3 etken madde kuşlar, 10 etken madde
suda yaşayan canlılar, 1 etken madde su yosunları için çok zehirli.
· Biyolojik birikim ve kalıcı kirlilik: 3 Etken madde biyolojik birikim yapıyor ve 5 etken madde ise uzun süre çevrede kalarak zehirli etkisini koruyabiliyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın listesinde yer alan pestisit
etken maddelerinin yasaklanmasına yönelik tartışmalar uzun zamandan beri
sürüyor. Aşağıdaki tablolarda da görülebileceği gibi bu etken maddelerin insan
sağlığına ve doğal yaşama çeşitli zararları bulunuyor. Ayrıca Bakanlığın
listesinde yer alan 41 adet pestisitten dokuzu (Glyphosate, Beta-Cyfluthrin,
Cyfluthrin, Formetanate, Malathion, Tefluthrin, Zeta-Cypermethrin, Fenamiphos
ve Zinc Phosphide) haricinde diğer 32 adet pestisitin Avrupa Birliği’nde
kullanımına onay verilmiyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Avrupa Birliği’nde
onay verilmeyen bu pestisitlerin ülkemiz tarımında neden kullanıldığına bir
açıklama getirmesi gerekiyor.
Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı kamuoyunu söz konusu dokuz adet pestisitin de yasaklanmasını içeren kampanyayı imzalamaya, paylaşmaya, desteklemeye çağırıyor. Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı, insan sağlığına ve doğal hayata daha fazla zarar vermemek için Bakanlığın üniversitelerden görüş istediği 41 adet pestisit etken maddesinin kullanımının yasaklanarak topraklarımızın, suyumuzun ve tüm canlıların gıdasının zehirlerden temizlenmesini talep ediyor.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ile Gıda ve Kontrol
Genel Müdür Vekili Harun Seçkin'den randevu isteyen Zehirsiz Sofralar Sivil
Toplum Ağı, kampanya taleplerini bu görüşmede yetkililere iletecek.